CO là gì trong xuất nhập khẩu? Thủ tục cấp chứng nhận xuất xứ hàng hóa

Trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa, giấy chứng nhận xuất xứ (CO – Certificate of Origin) đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp hàng hóa được thông quan thuận lợi và hưởng ưu đãi thuế quan theo các hiệp định thương mại quốc tế. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ CO là gì, có những loại nào và thủ tục xin cấp ra sao. Hãy cùng NKCN tìm hiểu định nghĩa CO là gì trong bài viết dưới đây cũng như hướng dẫn chi tiết thủ tục xin cấp chứng nhận C/O thành công, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và đảm bảo quyền lợi khi xuất nhập khẩu hàng hóa.

1. Khái niệm CO là gì trong xuất nhập khẩu?

1.1 Định nghĩa CO là gì?

CO (viết tắt của Certificate of Origin) là giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa, do cơ quan có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp. Đây là chứng từ dùng để xác nhận nguồn gốc sản xuất của hàng hóa, cho biết sản phẩm được sản xuất, gia công hoặc chế biến tại quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nào.

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, CO có vai trò rất quan trọng vì nó giúp hàng hóa được thông quan thuận lợi hơn, đồng thời hưởng ưu đãi về thuế nhập khẩu nếu quốc gia xuất khẩu và nhập khẩu có ký kết các hiệp định thương mại tự do (FTA).

CO là gì

Trên mỗi giấy chứng nhận CO thường có các thông tin cơ bản như: tên nhà xuất khẩu, nhà nhập khẩu, mô tả hàng hóa, số lượng, số hóa đơn, phương thức vận chuyển, ngày cấp và chữ ký xác nhận của cơ quan cấp CO.

Nhờ vậy, C/O không chỉ giúp doanh nghiệp khẳng định tính hợp pháp và minh bạch của hàng hóa, mà còn là cơ sở quan trọng để các cơ quan hải quan xác định mức thuế và quy định áp dụng khi thông quan hàng hóa.

1.2 Chứng nhận CO CQ có gì khác nhau?

CO và CQ là hai loại giấy tờ quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, tuy nhiên chúng có chức năng và mục đích hoàn toàn khác nhau.

Cụ thể, CO (Certificate of Origin) là giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa, do cơ quan có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp, nhằm xác định quốc gia hoặc vùng lãnh thổ sản xuất ra hàng hóa đó. Mục đích chính của CO là giúp hàng hóa được hưởng ưu đãi về thuế quan, đồng thời đảm bảo tính minh bạch về nguồn gốc khi thông quan.

Ngược lại, CQ (Certificate of Quality) là giấy chứng nhận chất lượng sản phẩm, xác nhận rằng hàng hóa đạt tiêu chuẩn kỹ thuật và chất lượng theo quy định của quốc gia nhập khẩu hoặc quốc tế. Chứng nhận CQ thường do nhà sản xuất hoặc tổ chức kiểm định độc lập cấp kèm theo lô hàng, nhằm chứng minh sản phẩm đạt yêu cầu về chất lượng, an toàn và độ tin cậy.

Có thể nói, CO chứng minh “hàng đến từ đâu”, còn CQ chứng minh “hàng có đạt chất lượng hay không”. Cả hai đều là căn cứ quan trọng giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa hợp pháp, minh bạch và thuận lợi hơn.

2. Giấy chứng nhận CO do cơ quan nào cấp?

Tại Việt Nam, chỉ những cơ quan có thẩm quyền do Nhà nước quy định mới được phép cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa – C/O. Hiện nay, có hai đơn vị chính được quyền cấp C/O gồm:

• Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) – đây là đơn vị cấp C/O phổ biến nhất cho doanh nghiệp xuất khẩu.
• Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu (XNK) thuộc Bộ Công Thương tại các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương.

Ví dụ: Tại Hà Nội, doanh nghiệp có thể xin cấp C/O tại Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu Hà Nội, địa chỉ 91 Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội, điện thoại (04) 8252057, email xnkhanoi@moit.gov.vn.

Để tra cứu danh sách và địa chỉ cụ thể của các cơ quan được ủy quyền cấp C/O trên toàn quốc, doanh nghiệp có thể truy cập trang web chính thức tại https://www.ecosys.gov.vn

XEM THÊM:

• FOB là gì? So sánh giá CIF và FOB trong xuất nhập khẩu
• Hợp đồng ủy thác mua bán hàng hóa là gì? 5 lưu ý khi làm hợp đồng
• ETA là gì trong xuất nhập khẩu? Cách phân biệt ETD và ETA
• Bộ chứng từ xuất nhập khẩu gồm những gì? Hướng dẫn cách đọc

3. Những lợi ích của CO trong xuất nhập khẩu là gì?

3.1 Xác nhận nguồn gốc

Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (CO) đóng vai trò như “chứng minh nhân dân” của hàng hóa trong thương mại quốc tế. CO giúp xác định rõ ràng hàng hóa được sản xuất, gia công hoặc lắp ráp tại quốc gia nào, từ đó khẳng định nguồn gốc hợp pháp và minh bạch của sản phẩm. Đây là cơ sở để nhà nhập khẩu tin tưởng vào tính chính thống của hàng hóa, đồng thời giúp doanh nghiệp tránh rủi ro liên quan đến việc bị nghi ngờ gian lận xuất xứ.

3.2 Hưởng ưu đãi thuế quan

Một trong những lợi ích lớn nhất của việc có CO là giúp doanh nghiệp được hưởng các mức thuế nhập khẩu ưu đãi, thậm chí có thể được miễn thuế 100% nếu đáp ứng quy định về xuất xứ hàng hóa trong các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP, RCEP,…. Việc này giúp doanh nghiệp giảm đáng kể chi phí nhập khẩu, hạ giá thành sản phẩm và tăng khả năng cạnh tranh khi xuất khẩu sang các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản.

3.3 Đáp ứng yêu cầu pháp lý

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, nhiều quốc gia quy định bắt buộc hàng hóa phải có CO mới được phép nhập khẩu hoặc thông quan. Do đó, việc sở hữu CO giúp doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ yêu cầu pháp lý của cả nước xuất khẩu lẫn nước nhập khẩu, đảm bảo quy trình giao dịch diễn ra thuận lợi và nhanh chóng. Đồng thời, bộ hồ sơ xuất khẩu có CO rõ ràng còn thể hiện tính chuyên nghiệp, tăng uy tín và độ tin cậy của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.

3.4 Tránh rào cản thương mại

CO không chỉ giúp giảm thuế mà còn giúp hàng hóa tránh được các rào cản thương mại như hạn ngạch, thuế chống bán phá giá hay các biện pháp phòng vệ thương mại khác. Nhờ chứng nhận xuất xứ rõ ràng, doanh nghiệp có thể chứng minh rằng hàng hóa của mình được sản xuất hợp pháp tại quốc gia được ưu đãi, từ đó giảm nguy cơ bị áp dụng biện pháp kiểm soát hoặc cấm nhập khẩu.

3.5 Thống kê thương mại

Ngoài vai trò hỗ trợ doanh nghiệp, CO còn là công cụ quan trọng trong thống kê thương mại quốc gia. Thông qua chứng nhận xuất xứ, cơ quan quản lý nhà nước có thể xác định chính xác kim ngạch xuất nhập khẩu giữa các nước, từ đó đánh giá hiệu quả các hiệp định thương mại và hoạch định chính sách phát triển kinh tế đối ngoại phù hợp. Việc quản lý CO minh bạch cũng góp phần đảm bảo hoạt động thương mại quốc tế diễn ra công bằng và bền vững.

4. Một số mẫu C/O áp dụng tại Việt Nam

Hiện nay, trong hoạt động xuất nhập khẩu, Việt Nam đang sử dụng nhiều mẫu C/O (Certificate of Origin – Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa) khác nhau, tương ứng với từng hiệp định thương mại hoặc đối tác quốc tế cụ thể. Dưới đây là một số mẫu C/O phổ biến được áp dụng:

• C/O mẫu D: Dành cho hàng hóa xuất khẩu sang các quốc gia thuộc Hiệp hội ASEAN, giúp hàng hóa được hưởng ưu đãi thuế quan nội khối.
• C/O mẫu AANZ: Áp dụng cho hàng hóa của các nước ASEAN, Australia và New Zealand trong khuôn khổ Hiệp định thương mại tự do AANZFTA.
• C/O mẫu AK: Sử dụng cho hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang Hàn Quốc và ngược lại, theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Hàn Quốc (AKFTA).
• C/O mẫu AI: Dành cho hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Ấn Độ theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Ấn Độ (AIFTA).
• C/O mẫu AJ: Cấp cho hàng hóa có xuất xứ Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Nhật Bản (AJCEP).
• C/O mẫu E: Áp dụng cho hàng hóa trong khuôn khổ Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA).
• C/O mẫu AHK: Dành cho hàng hóa xuất nhập khẩu giữa ASEAN và Hồng Kông (Trung Quốc).
• C/O mẫu RCEP: Là mẫu chứng nhận theo Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), bao gồm ASEAN và các đối tác như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand.
• C/O mẫu CPTPP: Áp dụng cho hàng hóa xuất khẩu sang các nước thành viên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
• C/O mẫu VK (hoặc KV): Dành cho hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Hàn Quốc theo Hiệp định song phương Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA).
• C/O mẫu VJ: Sử dụng trong các giao dịch thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản, theo Hiệp định song phương VJEPA.
• C/O mẫu VC: Áp dụng trong khuôn khổ Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc (tương tự mẫu E, nhưng có thể dùng cho các trường hợp đặc biệt).
• C/O mẫu VN–CU: Dành cho hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang Cuba.
• C/O mẫu S: Sử dụng cho hàng hóa xuất khẩu sang Lào, thể hiện mối quan hệ thương mại song phương giữa hai nước.

Như vậy, mỗi mẫu C/O tương ứng với một thị trường xuất khẩu và hiệp định thương mại khác nhau, giúp doanh nghiệp Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan và thuận lợi trong thông quan quốc tế.

5. Thủ tục xin cấp chứng nhận C/O hiện nay

Để được cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O), doanh nghiệp cần thực hiện đầy đủ quy trình theo đúng quy định của cơ quan có thẩm quyền.

Bước 1: Đăng ký hồ sơ thương nhân

Khi làm thủ tục cấp C/O lần đầu, doanh nghiệp cần chuẩn bị và nộp hồ sơ thương nhân bao gồm:

• Bản đăng ký mẫu chữ ký của người được ủy quyền và con dấu của doanh nghiệp.
• Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
• Giấy chứng nhận mã số thuế (bản sao có công chứng).
• Danh mục nhà máy, xưởng sản xuất liên quan đến hàng hóa xuất khẩu.

Việc đăng ký hồ sơ thương nhân chỉ cần thực hiện một lần duy nhất. Sau khi được duyệt, doanh nghiệp có thể tiếp tục nộp hồ sơ xin cấp C/O cho các lô hàng khác.

Lưu ý: Chỉ áp dụng cho lần đầu tiên xin cấp C/O

Bước 2: Cán bộ tiếp nhận và xử lý hồ sơ

Sau khi tiếp nhận hồ sơ, cán bộ phụ trách sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ của các chứng từ. Tùy theo kết quả, cơ quan cấp C/O sẽ:

• Phê duyệt và thông báo thời gian cấp C/O.
• Yêu cầu bổ sung hoặc chỉnh sửa hồ sơ nếu phát hiện thiếu sót, sai lệch thông tin.
• Từ chối cấp C/O nếu hồ sơ không đáp ứng quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa.

Bước 3: Trả kết quả giấy chứng nhận xuất xứ CO

Sau khi hồ sơ được duyệt, doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) theo đúng mẫu tương ứng. C/O này có thể được nhận trực tiếp tại cơ quan cấp hoặc thông qua hệ thống điện tử nếu đăng ký online.

Thủ tục xin cấp C/O không quá phức tạp, tuy nhiên đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác và tuân thủ đúng quy định. Việc có C/O hợp lệ không chỉ giúp hàng hóa thông quan nhanh chóng mà còn giúp doanh nghiệp hưởng ưu đãi thuế quan và nâng cao uy tín trong hoạt động xuất nhập khẩu.

6. Các lưu ý khi xin cấp chứng nhận CO xuất nhập khẩu hàng hóa

Để quá trình xin cấp C/O diễn ra nhanh chóng và suôn sẻ, doanh nghiệp cần chuẩn bị bộ hồ sơ đầy đủ và hợp lệ theo đúng yêu cầu. Dưới đây là những điểm quan trọng cần lưu ý:

• Đơn đề nghị cấp C/O: Phải được kê khai đầy đủ, chính xác và hợp lệ theo mẫu quy định. Mọi thông tin trên đơn cần trùng khớp với các chứng từ trong bộ hồ sơ xuất khẩu.
• Mẫu C/O: Chuẩn bị 01 bản gốc và 03 bản sao để nộp cho cơ quan có thẩm quyền cấp.
• Tờ khai hải quan xuất khẩu: Nộp bản sao có chữ ký của người có thẩm quyền và dấu sao y bản chính, đồng thời tờ khai phải đã được hoàn tất thủ tục hải quan.

• Chứng từ thương mại: Bao gồm hóa đơn thương mại (Invoice) và vận đơn (Bill of Lading) của lô hàng.
• Chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa:
  Tùy từng mặt hàng, doanh nghiệp có thể bổ sung thêm các tài liệu như:
  • Hợp đồng, hóa đơn mua bán nguyên liệu.
  • Chứng từ ủy thác xuất nhập khẩu (nếu có).
  • Định mức hải quan và phụ lục bảng kê khai nguyên liệu sử dụng cho sản xuất.
  • Chứng từ nhập khẩu nguyên liệu đầu vào.
  • Bản tóm tắt quy trình sản xuất.
  • Giấy kiểm định chất lượng (nếu được yêu cầu).

Một bộ hồ sơ C/O đầy đủ, rõ ràng và hợp lệ không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian xét duyệt mà còn tránh bị yêu cầu bổ sung hoặc bị từ chối cấp, đảm bảo quá trình xuất khẩu diễn ra thuận lợi.

Trên đây là toàn bộ thông tin giúp bạn hiểu rõ CO là gì trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, vai trò, lợi ích cũng như quy trình xin cấp chứng nhận xuất xứ hàng hóa chi tiết nhất. Việc nắm vững kiến thức về CO không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí thuế quan mà còn nâng cao uy tín trong giao thương quốc tế.

Nếu còn bất cứ băn khoăn nào, đừng ngần ngại liên hệ với NKCN để được đội ngũ chuyên gia xuất nhập khẩu chính ngạch Việt Trung tư vấn và hỗ trợ giải đáp miễn phí, tận tình nhé!