Giấy phép nhập khẩu là gì? Khái niệm, phân loại và quy trình cấp phép

Giấy phép nhập khẩu là gì và tại sao doanh nghiệp của mình lại cần nó trong bối cảnh thương mại quốc tế ngày càng phát triển? Bài viết này, Nhập Khẩu Chính Ngạch sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về khái niệm, mục đích, phân loại, thủ tục xin cấp và cách tra cứu giấy phép nhập khẩu, giúp bạn tự tin hơn trong quá trình giao thương quốc tế. Tham khảo ngay nhé!

1. Giấy phép nhập khẩu là gì?

Giấy phép nhập khẩu là một tài liệu pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép cho tổ chức hoặc cá nhân nhập khẩu một số loại hàng hóa nhất định vào lãnh thổ quốc gia đó. Mục đích là để kiểm soát việc nhập khẩu, đảm bảo hàng hóa tuân thủ các quy định về an toàn, chất lượng, và các yêu cầu pháp lý khác. Giấy phép này cũng giúp bảo vệ các ngành sản xuất trong nước, duy trì an ninh, sức khỏe cộng đồng và môi trường.

2. Mục đích của giấy phép nhập khẩu

Giấy phép nhập khẩu đóng vai trò thiết yếu trong việc quản lý vĩ mô của nhà nước, với các mục đích chính sau:

• Kiểm soát hàng hóa nhập khẩu: Giúp cơ quan chức năng nắm rõ chủng loại, số lượng và nguồn gốc hàng hóa nhập khẩu, từ đó có thể đưa ra các chính sách điều tiết phù hợp.
• Đảm bảo an ninh quốc gia: Ngăn chặn nhập khẩu các mặt hàng có thể gây nguy hại đến an ninh, quốc phòng như vũ khí, vật liệu nổ, hoặc các sản phẩm có nội dung chống phá nhà nước.
• Bảo vệ sức khỏe cộng đồng: Kiểm soát chặt chẽ các mặt hàng liên quan đến sức khỏe như thuốc men, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, đảm bảo chúng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn trước khi đến tay người tiêu dùng.
• Bảo vệ môi trường: Hạn chế nhập khẩu các sản phẩm, vật liệu gây ô nhiễm hoặc có nguy cơ làm suy thoái môi trường.
• Bảo hộ sản xuất trong nước: Thông qua việc áp đặt các rào cản kỹ thuật hoặc thuế quan, giấy phép nhập khẩu có thể giúp bảo vệ các ngành sản xuất trong nước khỏi sự cạnh tranh không lành mạnh từ hàng hóa nhập khẩu.

3. Phân loại giấy phép nhập khẩu

Hiện nay, có hai loại giấy phép nhập khẩu chính:

• Giấy phép nhập khẩu tự động: Thường được cấp cho các mặt hàng không thuộc diện hạn chế nhập khẩu hoặc không tiềm ẩn rủi ro cao. Việc cấp phép thường diễn ra đơn giản và nhanh chóng, chủ yếu mang tính chất thống kê và giám sát. Doanh nghiệp chỉ cần đáp ứng các điều kiện cơ bản về hồ sơ và thông tin.
• Giấy phép nhập khẩu không tự động: Áp dụng cho các mặt hàng có quy định riêng, thuộc diện quản lý chặt chẽ của nhà nước do liên quan đến an ninh, sức khỏe, môi trường, hoặc các chính sách kinh tế. Để được cấp loại giấy phép này, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện cụ thể, phức tạp hơn theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

4. Hàng Trung Quốc có cần xin giấy phép nhập khẩu không?

Việc nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc về Việt Nam có cần xin giấy phép hay không phụ thuộc vào từng loại hàng hóa cụ thể. Không phải tất cả các mặt hàng đều yêu cầu giấy phép nhập khẩu, mà chỉ các mặt hàng thuộc danh mục quản lý đặc biệt, kiểm soát hoặc chịu điều kiện về an toàn, chất lượng theo quy định của Chính phủ như thiết bị y tế, máy móc chuyên dụng, thực phẩm, hóa chất, các sản phẩm điện tử, động thực vật, v.v..​

• Nếu hàng hóa thuộc diện phải kiểm tra chuyên ngành hoặc quản lý đặc biệt (ví dụ: thực phẩm nhập khẩu cần có giấy phép kiểm dịch, thiết bị điện tử phải có giấy phép của Bộ Công Thương), doanh nghiệp bắt buộc phải xin giấy phép nhập khẩu tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền trước khi tiến hành nhập khẩu.​

• Với các mặt hàng thông thường như quần áo, phụ kiện điện thoại, đồ chơi,… không thuộc danh mục hàng hóa cấm hoặc quản lý điều kiện thì chỉ cần thực hiện thủ tục hải quan, không cần xin giấy phép đặc biệt để nhập khẩu.​

Tra cứu hàng hóa có thuộc diện cần giấy phép: Doanh nghiệp cần chủ động tra cứu danh mục hàng hóa quản lý chuyên ngành và hàng hóa có điều kiện nhập khẩu tại các nghị định như 69/2018/NĐ-CP, Phụ lục III hoặc website Bộ Công Thương để xác định nghĩa vụ xin giấy phép đúng quy định pháp luật.

XEM THÊM:

• Bộ chứng từ nhập khẩu ủy thác gồm những gì? Hướng dẫn từ A–Z
• Nhập khẩu chính ngạch là gì? Thủ tục nhập hàng chính ngạch tại Việt Nam

5. Thủ tục xin cấp giấy phép nhập khẩu

Thủ tục xin cấp giấy phép nhập khẩu có thể khác nhau tùy thuộc vào loại hàng hóa, bộ ngành quản lý chuyên ngành và quy định hiện hành. Tuy nhiên, quy trình chung thường bao gồm các bước sau:

• Bước 1: Xác định loại hàng hóa và cơ quan quản lý: Doanh nghiệp cần xác định rõ mặt hàng dự định nhập khẩu thuộc danh mục nào, do bộ, ngành nào quản lý để chuẩn bị hồ sơ và nộp tại đúng địa chỉ.
• Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ: Hồ sơ thường bao gồm đơn xin cấp phép, giấy đăng ký kinh doanh, hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại, vận đơn, giấy chứng nhận xuất xứ, giấy chứng nhận chất lượng (nếu có), và các tài liệu kỹ thuật khác theo yêu cầu chuyên ngành.

• Bước 3: Nộp hồ sơ: Hồ sơ có thể được nộp trực tiếp, qua đường bưu điện hoặc qua hệ thống trực tuyến của cơ quan cấp phép (ví dụ: Cổng thông tin một cửa quốc gia).
• Bước 4: Thẩm định và xét duyệt: Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành kiểm tra, thẩm định hồ sơ và các điều kiện nhập khẩu của doanh nghiệp. Trong một số trường hợp, có thể có các buổi làm việc hoặc kiểm tra thực tế.
• Bước 5: Ra quyết định cấp hoặc từ chối cấp giấy phép trong vòng tối đa 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Nếu từ chối sẽ có văn bản nêu rõ lý do.
• Bước 6: Nhận giấy phép nhập khẩu: Doanh nghiệp nhận giấy phép sau khi được cấp, giấy phép có thời hạn theo quy định của từng loại hàng hóa.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần xác định trước hàng hóa có thuộc danh mục hàng hóa phải có giấy phép nhập khẩu hay không qua các trang web của Bộ Công Thương hoặc Bộ Nông nghiệp để chuẩn bị đúng hồ sơ.

XEM THÊM:

• Bill of lading là gì? Cách đọc bill of lading đơn giản, dễ hiểu
• Phí và lệ phí thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu mới nhất 2025

6. Cách tra cứu giấy phép nhập khẩu hàng hóa

Bạn có thể tra cứu giấy phép nhập khẩu qua hai cách chính:

Tra cứu trên Cổng thông tin quốc gia một cửa (https://www.gov.vn/)

• Truy cập trang https://www.gov.vn/
• Chọn mục “Tra cứu”
• Chọn “Tra cứu giấy phép nhập khẩu”
• Nhập mã số giấy phép nhập khẩu hoặc số tờ khai hải quan
• Nhấn “Tìm kiếm” và xem thông tin chi tiết như mã giấy phép, số tờ khai, tên hàng hóa, số lượng, trị giá, ngày cấp và ngày hết hạn giấy phép.

Tra cứu trên trang thông tin điện tử của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép

• Truy cập trang web của cơ quan cấp phép (ví dụ: Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp hoặc Bộ Y tế đối với thiết bị y tế)

• Tìm mục “Tra cứu giấy phép nhập khẩu”

• Nhập mã số giấy phép hoặc số tờ khai hải quan và thực hiện tìm kiếm để xem chi tiết.

Ngoài ra, đối với giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế, bạn có thể tra cứu trực tiếp trên Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế tại https://dmec.moh.gov.vn hoặc https://imda.moh.gov.vn bằng cách truy cập, chọn mục “Kết quả dịch vụ công” và nhập thông tin cần thiết.

Nếu cần hỗ trợ hoặc tra cứu tình trạng giấy phép nhập khẩu, bạn cũng có thể liên hệ trực tiếp với cơ quan cấp phép để được hỗ trợ.

Việc hiểu rõ giấy phép nhập khẩu là gì và các quy định liên quan không chỉ giúp doanh nghiệp bạn tuân thủ pháp luật mà còn là chìa khóa để tối ưu hóa quy trình nhập khẩu, tránh những rủi ro không đáng có. Từ mục đích, phân loại cho đến thủ tục xin cấp và cách tra cứu, mỗi khía cạnh đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo dòng chảy hàng hóa quốc tế thông suốt.

Nếu bạn đang tìm kiếm một đối tác đáng tin cậy để đơn giản hóa quy trình này, đặc biệt là trong lĩnh vực nhập khẩu từ thị trường lớn như Trung Quốc, hãy liên hệ với Nhập Khẩu Chính Ngạch – Dịch vụ nhập khẩu hàng Trung Quốc chính ngạch. Với kinh nghiệm và sự am hiểu sâu rộng về các thủ tục hải quan, NKCN cam kết mang đến giải pháp nhập khẩu trọn gói, nhanh chóng và hiệu quả, giúp doanh nghiệp bạn tập trung phát triển kinh doanh mà không phải lo lắng về các vấn đề giấy tờ phức tạp.