Cách tính trị giá tính thuế nhập khẩu, xuất khẩu chi tiết, chính xác

Một sai sót nhỏ trong việc xác định trị giá tính thuế có thể dẫn đến việc bị truy thu thuế và xử phạt nghiêm trọng sau kiểm tra sau thông quan. Vậy làm thế nào để tính chính xác tổng trị giá phải nộp trên tờ khai hải quan? Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách tính trị giá tính thuế nhập khẩu, xuất khẩu giúp doanh nghiệp tự tin khai báo đúng luật và tối ưu hóa chi phí.

1. Trị giá tính thuế là gì?

Trị giá tính thuế (hay giá tính thuế) là giá trị của hàng hóa được xác định theo các nguyên tắc, phương pháp quy định trong Luật Hải quan và các văn bản hướng dẫn, dùng làm căn cứ để tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và các loại thuế khác (như thuế giá trị gia tăng – GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt – TTĐB) ở khâu nhập khẩu.

1.1 Trị giá tính thuế xuất khẩu

Trị giá tính thuế xuất khẩu là giá trị dùng làm cơ sở để cơ quan hải quan xác định số tiền thuế mà doanh nghiệp phải nộp khi xuất khẩu hàng hóa, theo quy định pháp luật Việt Nam.

Công thức cơ bản: 

Trị giá tính thuế xuất khẩu = Số lượng đơn vị hàng hóa x Đơn giá bán tại cửa khẩu xuất ghi trên hợp đồng/hóa đơn thương mại.​

Khái niệm trị giá tính thuế xuất khẩu:

• Trị giá tính thuế xuất khẩu chính là giá bán thực tế tại cửa khẩu xuất hàng, thường xác định theo giá FOB (Free on Board), nghĩa là mức giá của hàng hóa tại điểm xuất đi, chưa bao gồm chi phí vận chuyển và bảo hiểm quốc tế.​
• Đây là căn cứ duy nhất để tính số tiền thuế xuất khẩu cho từng lô hàng được xuất đi.​

Cách xác định trị giá tính thuế xuất khẩu:

• Giá FOB ghi rõ trên hợp đồng ngoại thương hoặc các chứng từ hợp pháp liên quan.​
• Trường hợp không xác định được theo hợp đồng, hải quan sẽ xác định trị giá dựa vào thông tin từ các tờ khai, hóa đơn bán hàng hoặc giá thị trường của các mặt hàng tương tự hoặc giống hệt.

Công thức tính thuế xuất khẩu:

Thuế xuất khẩu = Trị giá tính thuế xuất khẩu x Thuế suất thuế xuất khẩu

Ví dụ: Nếu doanh nghiệp xuất khẩu 100 sản phẩm với giá bán FOB là 10.000.000 đồng/sản phẩm, thuế suất xuất khẩu là 5%.

=> Số thuế phải nộp = 100 x 10.000.000 x 5% = 50.000.000 đồng.

Lưu ý:

• Trị giá tính thuế xuất khẩu có thể thay đổi do giá bán thực tế, tỷ giá ngoại tệ, hoặc biến động thị trường nguyên vật liệu đầu vào.​
• Giá trị khai báo với hải quan phải chính xác, trung thực để tránh bị truy thu thuế hoặc xử phạt hành chính.

1.2 Trị giá tính thuế nhập khẩu

Trị giá tính thuế nhập khẩu là giá trị dùng để cơ quan hải quan xác định số tiền thuế doanh nghiệp phải nộp khi nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam theo các quy định pháp luật.​

Công thức tính trị giá tính thuế nhập khẩu:

Trị giá tính thuế xuất khẩu = Giá CIF = Giá trị hàng hóa + Cước vận chuyển quốc tế + Chi phí bảo hiểm + Các chi phí khác liên quan đến cửa khẩu nhập đầu tiên.

Định nghĩa và cơ sở pháp lý:

• Trị giá tính thuế nhập khẩu là trị giá hải quan của hàng hóa nhập khẩu, thường được xác định theo giá thực tế mà doanh nghiệp phải thanh toán đến cửa khẩu nhập đầu tiên.​
• Giá này bao gồm tổng giá trị giao dịch, chi phí vận chuyển quốc tế, bảo hiểm hàng hóa, và các khoản chi phí khác liên quan đến việc đưa hàng hóa tới cửa khẩu nhập đầu tiên (giá CIF).​

Cách xác định trị giá tính thuế nhập khẩu:

• Trị giá tính thuế nhập khẩu được xác định dựa vào hợp đồng mua bán quốc tế, hóa đơn thương mại, vận đơn, chứng từ bảo hiểm và các giấy tờ liên quan đến hàng hóa nhập khẩu.​
• Các yếu tố chính cấu thành giá trị bao gồm: Giá trị hợp đồng mua bán hàng hóa.; Phí vận chuyển quốc tế tới cửa khẩu nhập đầu tiên.; Chi phí bảo hiểm hàng hóa nhập khẩu.; Các chi phí phát sinh khác liên quan đến việc nhập khẩu.​

Công thức tính thuế nhập khẩu:

Thuế nhập khẩu phải nộp = Số lượng hàng hóa nhập khẩu × Trị giá tính thuế của mỗi đơn vị × Thuế suất thuế nhập khẩu.​

Lưu ý:

• Trị giá tính thuế nhập khẩu cần chính xác, trung thực để tránh bị truy thu hoặc xử phạt thuế.​
• Để tính đúng trị giá này, doanh nghiệp nên lưu ý các quy định hiện hành của pháp luật và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng từ liên quan đến hàng hóa nhập khẩu.

2. Nguyên tắc, phương pháp xác định trị giá tính thuế nhập khẩu

Trị giá tính thuế nhập khẩu (hay còn gọi là Trị giá hải quan) được xác định theo nguyên tắc và phương pháp quy định tại Khoản 2 Điều 20 Nghị định 08/2015/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Khoản 8 Điều 1 Nghị định 59/2018/NĐ-CP).

Nguyên tắc xác định trị giá tính thuế nhập khẩu:

Trị giá hải quan hàng nhập khẩu là giá thực tế phải trả tính đến cửa khẩu nhập đầu tiên trên cơ sở áp dụng Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (Hiệp định Trị giá GATT/WTO) hoặc theo các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã ký kết.

Nguyên tắc này đảm bảo rằng trị giá tính thuế bao gồm tất cả các chi phí để đưa hàng hóa đến lãnh thổ Việt Nam.

Xác định “Cửa khẩu nhập đầu tiên”:

Cửa khẩu nhập đầu tiên là căn cứ quan trọng để xác định các chi phí vận tải và bảo hiểm (F & I) cần cộng vào giá mua (FOB, FCA…) để tính ra giá CIF hoặc tương đương (giá thực tế phải trả đến cửa khẩu nhập).

Việc xác định được quy định cụ thể như sau:

3. Tổng trị giá tính thuế trên tờ khai hải quan

Tổng trị giá tính thuế trên tờ khai hải quan là tổng giá trị của tất cả các mặt hàng được khai báo nhập khẩu hoặc xuất khẩu. Tổng trị giá này được cơ quan hải quan dùng để làm căn cứ xác định số tiền thuế phải nộp, bao gồm các loại thuế như thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu, thuế giá trị gia tăng (VAT), và các loại thuế khác liên quan.

Cụ thể, tổng trị giá tính thuế gồm các thành phần sau:

• Giá trị giao dịch thực tế của hàng hóa theo hợp đồng mua bán quốc tế.
• Chi phí vận chuyển quốc tế, chi phí bảo hiểm và các chi phí khác có liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa đến cửa khẩu nhập hoặc xuất.
• Các khoản chi phí phát sinh hợp lệ được cộng thêm theo quy định.

Công thức tính số tiền thuế phải nộp:

Số tiền thuế = Trị giá tính thuế x Thuế suất

XEM THÊM:

• Thuế nhập khẩu từ Trung Quốc về Việt Nam 2025: Cách tính, biểu thuế
• Công ty ủy thác nhập khẩu Trung Quốc uy tín hàng đầu
• Thuế nhập khẩu xe Trung Quốc mới nhất 2025: Cập nhật chi tiết

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến trị giá tính thuế nhập khẩu, xuất khẩu

4.1 Tỷ giá hối đoái

Tỷ giá hối đoái là yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp và tức thì đến trị giá tính thuế của hàng hóa nhập khẩu. Theo quy định, trị giá hải quan của hàng hóa phải được quy đổi ra Đồng Việt Nam (VNĐ) để tính thuế. Khi hàng hóa được mua bán bằng ngoại tệ (ví dụ: USD, EUR), trị giá tính thuế sẽ bằng trị giá giao dịch (CIF) nhân với tỷ giá do Ngân hàng Nhà nước công bố tại thời điểm đăng ký tờ khai. Khi tỷ giá VNĐ/ngoại tệ tăng, trị giá tính thuế quy ra VNĐ sẽ tăng theo, làm tăng tổng số thuế mà doanh nghiệp phải nộp, dù giá mua hàng hóa (bằng ngoại tệ) không đổi. Ngược lại, nếu tỷ giá giảm, chi phí thuế sẽ giảm.

4.2 Biến động giá cả

Biến động giá cả của hàng hóa trên thị trường quốc tế và thị trường nội địa tác động mạnh mẽ đến quá trình xác định và kiểm tra trị giá tính thuế.

• Đối với hàng nhập khẩu: Khi cơ quan hải quan có nghi vấn về tính trung thực của giá giao dịch do doanh nghiệp khai báo (Phương pháp 1), họ sẽ tham chiếu đến cơ sở dữ liệu giá (giá của hàng hóa giống hệt, tương tự) tại cùng thời điểm nhập khẩu. Nếu giá thị trường của mặt hàng đó tăng đột ngột so với giá doanh nghiệp khai, khả năng lô hàng bị tham vấn, ấn định lại trị giá tính thuế sẽ cao hơn, dẫn đến tăng số thuế phải nộp.

• Đối với hàng xuất khẩu: Trị giá tính thuế xuất khẩu là giá bán tại cửa khẩu xuất. Nếu giá thị trường quốc tế của mặt hàng đó biến động, giá bán thực tế của doanh nghiệp thay đổi, kéo theo trị giá tính thuế xuất khẩu thay đổi.

4.3 Thuế ưu đãi đặc biệt

Thuế ưu đãi đặc biệt (hoặc thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp) không trực tiếp làm thay đổi trị giá tính thuế cơ sở (giá CIF) của hàng hóa, nhưng lại ảnh hưởng cực kỳ lớn đến tổng nghĩa vụ thuế phải nộp. Khi hàng hóa nhập khẩu thuộc diện áp dụng thuế ưu đãi đặc biệt (ví dụ, theo các Hiệp định Thương mại Tự do như CPTPP, EVFTA, ATIGA) hoặc bị áp thuế bổ sung (ví dụ, thuế chống bán phá giá), mức thuế suất thuế nhập khẩu sẽ thay đổi. Việc áp dụng thuế suất ưu đãi sẽ giúp giảm đáng kể tổng số thuế phải nộp, trong khi việc bị áp thuế chống bán phá giá sẽ làm tăng đột biến tổng nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp, mặc dù giá CIF vẫn giữ nguyên.

Việc xác định trị giá tính thuế nhập khẩu, xuất khẩu giúp doanh nghiệp khai báo chuẩn xác, hợp pháp, từ đó tránh được các rủi ro bị truy thu thuế và xử phạt hành chính.

Đặc biệt, trong bối cảnh giao thương sôi động với thị trường Trung Quốc, việc nhập khẩu hàng hóa cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định về trị giá hải quan để đảm bảo tính chính ngạch. Nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp vận chuyển hàng Trung Quốc chính ngạch với quy trình khai báo minh bạch, xác định trị giá tính thuế chuẩn xác, hãy liên hệ ngay với NKCN. Chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ logistics trọn gói, giúp hàng hóa của bạn thông quan nhanh chóng, đúng luật và tối ưu chi phí thuế.