Thanh toán L/C là gì? Chi tiết 10 bước quy trình thanh toán LC

Thanh toán bằng Thư tín dụng (L/C) là một phương thức không thể thiếu trong thương mại quốc tế. Nắm vững L/C là gì và quy trình thanh toán L/C với 10 bước chi tiết sẽ giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK) giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn tài chính. Cùng NKCN tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

1. Phương thức thanh toán L/C là gì?

Thanh toán L/C (thanh toán theo thư tín dụng) là một phương thức thanh toán quốc tế phổ biến, trong đó ngân hàng thay mặt người nhập khẩu cam kết sẽ thanh toán cho người xuất khẩu khi người xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ hợp lệ theo các điều kiện đã ghi trong thư tín dụng (L/C). Đây là một hình thức thanh toán có điều kiện, giúp bảo đảm quyền lợi cho cả người mua và người bán trong giao dịch quốc tế. Người bán sẽ được ngân hàng bảo đảm thanh toán nếu chứng từ chứng minh việc giao hàng, cung ứng dịch vụ theo hợp đồng được trình đúng quy định.

=> Điểm mấu chốt: L/C tạo ra sự cam kết thanh toán độc lập của ngân hàng đối với người bán, không phụ thuộc vào ý muốn của người mua sau này. Điều này làm tăng độ an toàn cho cả hai bên trong giao dịch XNK.

2. Ý nghĩa của phương thức thanh toán L/C trong XNK

Phương thức thanh toán L/C (Letter of Credit) trong xuất nhập khẩu có ý nghĩa rất quan trọng vì:

• Đây là một công cụ tài chính và thanh toán quốc tế giúp đảm bảo an toàn, tin cậy cho cả bên mua và bên bán trong giao dịch thương mại quốc tế. Ngân hàng đứng ra cam kết thanh toán cho người xuất khẩu khi người này xuất trình bộ chứng từ hợp lệ theo đúng quy định của L/C. Nhờ đó, bên bán được bảo vệ quyền lợi, không lo bị mất tiền khi giao hàng.

• L/C giúp giảm thiểu rủi ro cho các bên liên quan trong giao dịch xuất nhập khẩu như rủi ro về thanh toán, rủi ro về hàng hóa không đúng hợp đồng. Vì ngân hàng chỉ thanh toán khi có chứng từ chứng minh đã giao hàng đúng và đủ.
• Phương thức thanh toán này khắc phục vấn đề thiếu tin tưởng giữa các đối tác kinh doanh ở các quốc gia khác nhau, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc vay vốn ngân hàng và quản lý tài chính hiệu quả trong thương mại quốc tế.
• L/C còn giúp thúc đẩy lưu chuyển hàng hóa và tài chính một cách an toàn, minh bạch qua hệ thống ngân hàng, giúp giao dịch được thực hiện trơn tru hơn.

Thanh toán L/C là phương thức thanh toán đảm bảo, giảm thiểu rủi ro và tạo dựng lòng tin trong hoạt động xuất nhập khẩu quốc tế, góp phần thúc đẩy phát triển thương mại toàn cầu bền vững.

3. Quy trình thanh toán L/C

Quy trình thanh toán bằng thư tín dụng (L/C) là một chuỗi các bước chặt chẽ, được quy định bởi các quy tắc quốc tế (phổ biến nhất là UCP 600 – Các quy tắc và tập quán thống nhất về Tín dụng chứng từ).

Dưới đây là chi tiết 10 bước cơ bản trong quy trình thanh toán L/C:

Bước 1: Ký kết Hợp đồng Ngoại thương (Hợp đồng cơ sở)

• Người nhập khẩu (bên mua) và Người xuất khẩu (bên bán) ký hợp đồng ngoại thương.
• Trong điều khoản thanh toán, hai bên thỏa thuận rõ ràng về việc sử dụng phương thức Thanh toán bằng L/C (Letter of Credit).

Bước 2: Người mua nộp Đơn yêu cầu mở L/C

• Người nhập khẩu làm Đơn yêu cầu mở Thư tín dụng (L/C) gửi đến ngân hàng của mình (gọi là Ngân hàng phát hành – Issuing Bank).
• Đơn này phải ghi rõ các điều khoản và điều kiện chi tiết của L/C, phải hoàn toàn phù hợp với thỏa thuận trong hợp đồng ngoại thương.

Bước 3: Ngân hàng phát hành (NHPH) mở và gửi L/C

• Ngân hàng phát hành (NHPH) xem xét đơn yêu cầu, kiểm tra khả năng thanh toán và năng lực tín dụng của người nhập khẩu.
• Nếu chấp thuận, NHPH sẽ phát hành (mở) L/C và chuyển bản chính thức đến ngân hàng đại lý của người bán (gọi là Ngân hàng thông báo – Advising Bank).

Bước 4: Ngân hàng thông báo thông báo L/C

• Ngân hàng thông báo (NHTB) kiểm tra tính xác thực bề ngoài của L/C (ví dụ: chữ ký, mã SWIFT) và đánh giá độ tin cậy của Ngân hàng phát hành.
• Sau đó, NHTB sẽ thông báo chính thức nội dung L/C đã được mở cho người bán.

Bước 5: Người bán kiểm tra L/C và chuẩn bị hàng

• Người bán kiểm tra kỹ lưỡng các điều khoản của L/C (số tiền, thời hạn hiệu lực, mô tả hàng hóa, các chứng từ yêu cầu, thời gian giao hàng…).
• Nếu L/C phù hợp với hợp đồng, người bán tiến hành sản xuất, đóng gói và giao hàng theo đúng thời hạn quy định.
• Nếu có sai sót hoặc điều khoản không thể thực hiện, người bán phải yêu cầu sửa đổi L/C (Amendment) ngay lập tức.

Bước 6: Người bán giao hàng và lập Bộ chứng từ

• Người bán thực hiện giao hàng (ví dụ: giao cho hãng tàu, nhận vận đơn).
• Sau khi giao hàng, người bán chuẩn bị Bộ chứng từ hoàn hảo (ví dụ: Hóa đơn thương mại, Vận đơn, Chứng nhận xuất xứ, Chứng nhận bảo hiểm,…) theo đúng từng chi tiết yêu cầu trong L/C.

Bước 7: Người bán gửi Bộ chứng từ cho Ngân hàng thông báo

• Người bán nộp Bộ chứng từ đã lập cho Ngân hàng thông báo (NHTB) để đòi tiền.

Bước 8: Ngân hàng thông báo kiểm tra và gửi chứng từ đi

• Ngân hàng thông báo (NHTB) kiểm tra bề ngoài của Bộ chứng từ (tính đầy đủ, khớp nhau giữa các chứng từ).
• Nếu chứng từ đầy đủ và hợp lệ, NHTB sẽ gửi Bộ chứng từ đến Ngân hàng phát hành (NHPH) để yêu cầu thanh toán.

Bước 9: Ngân hàng phát hành kiểm tra và thực hiện Thanh toán

• Ngân hàng phát hành (NHPH) tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng Bộ chứng từ.
• Nếu chứng từ hợp lệ (Complying Presentation): NHPH sẽ thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán cho Ngân hàng thông báo/Người bán.
• Nếu chứng từ không hợp lệ (Discrepancy): NHPH sẽ thông báo sự sai biệt, từ chối thanh toán, hoặc yêu cầu người mua chấp nhận thanh toán (Waiver) nếu muốn.

Bước 10: NHPH trích tài khoản, bàn giao chứng từ và Kết thúc

• Sau khi thanh toán, Ngân hàng phát hành trích tài khoản (hoặc ghi nợ tín dụng) của người nhập khẩu.
• NHPH bàn giao Bộ chứng từ gốc cho người nhập khẩu.
• Người nhập khẩu sử dụng Bộ chứng từ (đặc biệt là Vận đơn) để nhận hàng từ hãng vận chuyển. Người bán nhận được tiền và quá trình thanh toán L/C kết thúc.

THAM KHẢO:

• Bộ chứng từ xuất nhập khẩu gồm những gì? Hướng dẫn cách đọc
• Incoterms là gì? Danh sách 11 điều khoản Incoterms và ý nghĩa
• Hạn ngạch thuế quan là gì? Khái niệm, ví dụ, quy định mới nhất

4. Thủ tục mở L/C tại ngân hàng Việt Nam cần giấy tờ gì?

Doanh nghiệp nhập khẩu muốn mở L/C tại ngân hàng Việt Nam, cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ dưới đây để ngân hàng thẩm định và tiến hành mở thư tín dụng cho giao dịch thanh toán quốc tế:

• Đơn yêu cầu mở L/C theo mẫu của ngân hàng, ký tên của giám đốc và kế toán trưởng.
• Giấy đăng ký kinh doanh (bản gốc và bản sao có công chứng).
• Quyết định thành lập doanh nghiệp, quyết định bổ nhiệm giám đốc và kế toán trưởng.
• Tài khoản ngoại tệ tại ngân hàng (thường yêu cầu mở kèm với việc mở L/C).
• Hợp đồng ngoại thương (hợp đồng mua bán quốc tế đã ký với bên đối tác).
• Giấy phép nhập khẩu hoặc quota (nếu hàng hóa thuộc danh mục quản lý chuyên ngành).
• Bản giải trình mục đích mở L/C.
• Các giấy tờ liên quan khác tùy theo quy định cụ thể của từng ngân hàng và từng loại L/C (ví dụ với L/C trả chậm cần đơn xin bảo lãnh và cam kết trả nợ).
• Một số ngân hàng yêu cầu ký quỹ mở L/C với mức tiền ký quỹ tùy vào uy tín thương mại và thỏa thuận.

Tất cả giấy tờ trên thường phải xuất trình bản gốc và lưu lại bản sao có đóng dấu của doanh nghiệp tại ngân hàng. Tùy từng trường hợp, các giấy tờ trong bộ hồ sơ có thể yêu cầu bản chính và chữ ký hợp lệ theo quy định.

Thanh toán L/C là giải pháp tài chính toàn diện, mang lại sự an toàn cao nhất cho các giao dịch XNK. Hiểu rõ 10 bước trong quy trình không chỉ giúp doanh nghiệp thực hiện giao dịch suôn sẻ mà còn tránh được các rủi ro phát sinh từ sai sót chứng từ.