Chứng nhận hợp quy không chỉ là yêu cầu pháp lý theo quy định của Nhà nước, mà còn là minh chứng rõ ràng cho chất lượng, độ an toàn và uy tín của sản phẩm trên thị trường.

Bùi Văn Tuyên

25/11/2025

Chia sẻ bài viết

Trong bối cảnh thị trường ngày càng mở rộng và cạnh tranh gay gắt, chứng nhận hợp quy trở thành yếu tố bắt buộc và vô cùng quan trọng đối với mọi doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hoặc nhập khẩu hàng hóa.

Cùng NKCN theo dõi chi tiết bài viết dưới đây để hiểu rõ chứng nhận hợp quy là gì và quy trình đánh giá ra sao nhé!

1. Khái niệm chứng nhận hợp quy là gì?

1.1 Chứng nhận hợp quy là gì?

Chứng nhận hợp quy là quá trình đánh giá và xác nhận rằng một sản phẩm hoặc hàng hóa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do cơ quan nhà nước ban hành. Nói cách khác, đây là thủ tục bắt buộc nhằm đảm bảo sản phẩm đạt các tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn và quản lý trước khi được phép lưu thông trên thị trường.

Quy chuẩn kỹ thuật quy định rõ các giới hạn và yêu cầu đối với từng loại sản phẩm, từ đó cơ quan chức năng sẽ dựa vào để tiến hành kiểm tra và cấp giấy chứng nhận hợp quy. Việc đánh giá này có thể được thực hiện bằng nhiều phương thức khác nhau tùy theo nhóm sản phẩm, chẳng hạn như thử nghiệm mẫu, đánh giá hệ thống quản lý chất lượng hoặc kiểm tra lô hàng nhập khẩu.

Khác với chứng nhận hợp chuẩn (mang tính tự nguyện, dựa trên tiêu chuẩn do tổ chức công bố), chứng nhận hợp quy là nghĩa vụ bắt buộc đối với doanh nghiệp sản xuất hoặc nhập khẩu. Chỉ khi có giấy chứng nhận hợp quy, sản phẩm mới được phép nhập khẩu, lưu hành và phân phối hợp pháp trên thị trường Việt Nam.

1.2 Đối tượng của chứng nhận hợp quy

Đối tượng được áp dụng chứng nhận hợp quy bao gồm sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quy trình sản xuất và môi trường. Các đối tượng này phải đáp ứng các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan có thẩm quyền ban hành ở cấp quốc gia, khu vực hoặc quốc tế.

Thông thường, những đối tượng thuộc phạm vi quy chuẩn kỹ thuật thường liên quan trực tiếp đến an toàn, sức khỏe con người và bảo vệ môi trường. Vì vậy, nếu doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực có quy định bắt buộc này, họ phải tiến hành chứng nhận hợp quy để được phép sản xuất, kinh doanh hợp pháp.

1.3 Mục đích của các chứng nhận hợp quy

Mục tiêu chính của việc chứng nhận hợp quy là đảm bảo sản phẩm, hàng hóa an toàn cho người tiêu dùng, thân thiện với môi trường, đồng thời bảo vệ lợi ích quốc gia và trật tự xã hội.
Việc này giúp kiểm soát chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường, tránh gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng.

Để được cấp chứng nhận hợp quy, doanh nghiệp phải trải qua quy trình đánh giá sự phù hợp do tổ chức được chỉ định thực hiện.

Tên tiếng Anh của chứng nhận hợp quy: Certificate of Conformity
Tên tiếng Anh của chứng nhận hợp chuẩn: Certificate of Standards

1.4 Ký hiệu quy chuẩn kỹ thuật

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia: Ký hiệu QCVN

Quy chuẩn kỹ thuật địa phương: Ký hiệu QCĐP

1.5 Cơ sở pháp lý

Hoạt động chứng nhận hợp quy được quy định và hướng dẫn dựa trên:

Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật số 68/2006/QH11;
Thông tư 28/2012/TT-BKHCN quy định về công bố hợp chuẩn, hợp quy và phương thức đánh giá sự phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.

2. Quy trình thực hiện đánh giá chứng nhận hợp quy

2.1 Hàng hóa sản xuất trong nước

Theo Điều 5 Thông tư 28/2012/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ, quy trình đánh giá chứng nhận hợp quy cho sản phẩm sản xuất trong nước được thực hiện theo phương thức 5, bao gồm các bước sau:

Bước 1: Doanh nghiệp đăng ký chứng nhận hợp quy theo mẫu đăng ký của Vinacontrol CE hoặc tổ chức chứng nhận được chỉ định.

Bước 2: Hai bên ký kết hợp đồng dịch vụ và báo giá chi tiết cho quá trình chứng nhận.

Bước 3: Xây dựng hệ thống đảm bảo chất lượng tại nhà máy. Nếu doanh nghiệp đã có chứng chỉ ISO 9001, có thể bỏ qua bước này.

Bước 4: Tổ chức chứng nhận (Vinacontrol CE) tiến hành đánh giá thực tế tại cơ sở sản xuất, đồng thời lấy mẫu sản phẩm để kiểm nghiệm theo quy chuẩn kỹ thuật.

Bước 5: Sau khi có kết quả thử nghiệm, tổ chức chứng nhận sẽ thẩm định toàn bộ hồ sơ đánh giá để xác định mức độ phù hợp.

Bước 6: Nếu đạt yêu cầu, Giấy chứng nhận hợp quy sẽ được cấp cho sản phẩm.

Bước 7: Doanh nghiệp tiến hành công bố hợp quy tại cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền (Vinacontrol CE sẽ hỗ trợ, hướng dẫn thủ tục công bố).

Quy trình này giúp đảm bảo rằng hàng hóa sản xuất trong nước đáp ứng đúng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, đủ điều kiện để lưu hành và phân phối hợp pháp trên thị trường.

2.2 Hàng hóa nhập khẩu

Đối với sản phẩm nhập khẩu, doanh nghiệp cần thực hiện chứng nhận hợp quy hoặc kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu theo phương thức 7 quy định tại Thông tư 28/2012/TT-BKHCN.

Giấy chứng nhận hợp quy theo phương thức này chỉ có hiệu lực cho từng lô hàng cụ thể, nghĩa là mỗi lần nhập khẩu, doanh nghiệp đều phải thực hiện đánh giá và cấp chứng nhận riêng.

Quy trình thực hiện gồm các bước:

Bước 1: Doanh nghiệp đăng ký chứng nhận hợp quy theo mẫu của Vinacontrol CE hoặc tổ chức chứng nhận được chỉ định.

Bước 2: Đăng ký kiểm tra chất lượng hàng nhập khẩu với cơ quan hải quan khi làm thủ tục thông quan cho lô hàng.

Bước 3: Tổ chức chứng nhận (Vinacontrol CE) tiến hành lấy mẫu thử nghiệm để đánh giá chất lượng hàng hóa. Việc lấy mẫu có thể thực hiện tại cảng nhập khẩu hoặc tại kho lưu hàng.

Bước 4: Sau khi có kết quả kiểm nghiệm đạt yêu cầu, Vinacontrol CE cấp Giấy chứng nhận hợp quy cho lô hàng.

Hàng hóa nhập khẩu đáp ứng đúng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, đủ điều kiện lưu hành hợp pháp trên thị trường Việt Nam.

3. Phương thức đánh giá chứng nhận hợp quy hàng hóa

Để được cấp Giấy chứng nhận hợp quy, doanh nghiệp phải trải qua quá trình đánh giá sự phù hợp của sản phẩm hoặc hàng hóa theo quy định. Căn cứ Thông tư 28/2012/TT-BKHCN, các tổ chức chứng nhận được phép áp dụng 8 phương thức đánh giá khác nhau tùy theo loại sản phẩm, hàng hóa và quy chuẩn kỹ thuật liên quan, cụ thể:

Phương thức 1: Thử nghiệm mẫu điển hình của sản phẩm, hàng hóa.

Phương thức 2: Thử nghiệm mẫu điển hình kết hợp đánh giá quá trình sản xuất và giám sát bằng việc thử nghiệm mẫu lấy trên thị trường.
Phương thức 3: Thử nghiệm mẫu điển hình kết hợp đánh giá quá trình sản xuất, giám sát thông qua việc thử nghiệm mẫu tại nơi sản xuất.
Phương thức 4: Thử nghiệm mẫu điển hình, đánh giá quá trình sản xuất và giám sát mẫu lấy tại nơi sản xuất và trên thị trường.
Phương thức 5: Thử nghiệm mẫu điển hình, đánh giá quá trình sản xuất, giám sát qua việc lấy mẫu tại nơi sản xuất hoặc trên thị trường.
Phương thức 6: Đánh giá và giám sát hệ thống quản lý chất lượng.
Phương thức 7: Thử nghiệm mẫu và đánh giá theo từng lô hàng.
Phương thức 8: Thử nghiệm hoặc kiểm định toàn bộ sản phẩm/hàng hóa cần chứng nhận.

Trong đó, phương thức 5 và phương thức 7 là hai cách được áp dụng phổ biến nhất tại Việt Nam.

Phương thức 5 thường áp dụng cho sản phẩm sản xuất trong nước.
Phương thức 7 áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu, nhằm đảm bảo từng lô hàng đạt quy chuẩn kỹ thuật trước khi lưu hành.

Đối với các sản phẩm nhập khẩu với số lượng lớn, nhập thường xuyên, doanh nghiệp có thể thực hiện đánh giá tại nguồn, tức là tổ chức chứng nhận cử đoàn sang kiểm tra, đánh giá trực tiếp tại cơ sở sản xuất ở nước ngoài, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho những lần nhập khẩu sau.

4. Danh sách hàng hóa phải chứng nhận hợp quy

Theo Nghị định 74/2018/NĐ-CP, tất cả sản phẩm hoặc hàng hóa thuộc nhóm 2 đều bắt buộc phải được chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy trước khi đưa vào sản xuất, kinh doanh hoặc nhập khẩu tại Việt Nam.

Nhóm 2 bao gồm những sản phẩm, hàng hóa có nguy cơ gây mất an toàn cho sức khỏe con người, tài sản hoặc ảnh hưởng đến môi trường, như thiết bị điện – điện tử, máy móc, phương tiện giao thông, vật liệu xây dựng, thực phẩm, hóa chất,…

Do phạm vi hàng hóa rất đa dạng, mỗi Bộ hoặc cơ quan quản lý chuyên ngành sẽ ban hành danh mục riêng quy định loại sản phẩm nào thuộc diện phải chứng nhận và công bố hợp quy.

Cụ thể danh mục hàng hóa phải chứng nhận hợp quy sẽ bao gồm:

STT	Tên danh mục	Văn bản ban hành	Ghi chú
1	Danh mục sản phẩm/ hàng hóa nhóm 2 thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ	Thông tư 01/2009/TT-BKHCN
2	Danh mục sản phẩm/ hàng hóa nhóm 2 thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội	Thông tư 22/2018/TT-BLĐTBXH
3	Danh mục sản phẩm/ hàng hóa có nguy cơ gây mất an toàn thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Giao thông vận tải	Thông tư 41/2018/TT-BGTVT	– Với sản phẩm/ hàng hóa nhập khẩu, sau khi được thông quan và trước khi được lưu thông vào thị trường Việt Nam cần phải được chứng nhận và/ hoặc công bố hợp quy. – Với sản phẩm/ hàng hóa nội địa, trước khi lưu thông vào thị trường phải được chứng nhận và/hoặc công bố hợp quy
4	Danh mục sản phẩm/ hàng hóa bắt buộc phải chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Thông tin và Truyền thông	Thông tư 05/2019/TT-BTTTT
5	Danh mục sản phẩm/ hàng hóa có nguy cơ gây mất an toàn thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công an	Thông tư 08/2019/TT-BCA
6	Danh mục sản phẩm, hàng hóa có nguy cơ gây mất an toàn được phụ trách bởi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn	Thông tư 14/2018/TT-BNNPTNT
7	Danh mục sản phẩm, hàng hóa có nguy cơ gây mất an toàn thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Giao thông vận tải	Thông tư 41/2018/TT-BGTVT	– Với sản phẩm, hàng hóa nhập khẩu, trước khi thông quan phải được chứng nhận hợp quy – Với sản phẩm/hàng hóa được sản xuất, lắp ráp trong nước, trước khi lưu thông vào thị trường phải có chứng nhận hợp quy và thực hiện công bố hợp quy.
8	Danh mục sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công thương	Thông tư số 13/VBHN-BCT	Danh mục này không điều chỉnh với những sản phẩm/ hàng hóa như: – Sản phẩm/ hàng hóa được miễn trừ ngoại giao; – Sản phẩm/ hàng hóa trong túi lãnh sự; – Tài sản di chuyển; – Quà biếu, quà tặng trong các định mức miễn thuế nhập khẩu được quy định trong Quyết định 31/2015/QĐ-TTg; – Sản phẩm/ hàng hóa doanh tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu hoặc quá cảnh; – Sản phẩm/ hàng hóa chuyên dụng phục vụ quốc phòng, an ninh.

XEM THÊM:

5. Ưu điểm đối với doanh nghiệp có giấy chứng nhận hợp quy sản phẩm

Doanh nghiệp đạt được chứng nhận hợp quy không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và phát triển thương hiệu.

Cụ thể:

Được phép sử dụng dấu CR (hợp quy) trên sản phẩm, khẳng định hàng hóa đủ tiêu chuẩn để lưu thông hợp pháp trên thị trường.
Chứng minh chất lượng và độ an toàn của sản phẩm, đảm bảo tuân thủ đúng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng.
Giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh các rủi ro khi bị kiểm tra, xử phạt do vi phạm quy định quản lý chất lượng sản phẩm.
Tăng uy tín và hình ảnh chuyên nghiệp trong mắt đối tác, khách hàng và cơ quan quản lý.
Tạo lợi thế khi tham gia đấu thầu hoặc hợp tác quốc tế, bởi chứng chỉ hợp quy là minh chứng rõ ràng về năng lực và chất lượng.
Giảm chi phí sản xuất – kinh doanh, hạn chế rủi ro hàng lỗi, hỏng hoặc bị trả về do không đạt tiêu chuẩn.
Tăng sức cạnh tranh trên thị trường nội địa và quốc tế, mở rộng cơ hội xuất khẩu khi sản phẩm đáp ứng được các tiêu chuẩn kỹ thuật.

Chứng nhận hợp quy không chỉ là điều kiện bắt buộc mà còn là bước đệm giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, khẳng định vị thế và chất lượng sản phẩm trên thị trường.

6. Trách nhiệm của tổ chức chứng nhận hợp quy

Tổ chức chứng nhận hợp quy có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn của sản phẩm, hàng hóa trước khi được đưa ra thị trường.

Theo quy định hiện hành, các tổ chức này cần thực hiện đầy đủ các trách nhiệm sau:

Công khai thông tin chứng nhận hợp quy: Thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin để người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận và nhận biết sản phẩm, hàng hóa đã được chứng nhận.
Duy trì và chịu trách nhiệm về sự phù hợp của sản phẩm: Đảm bảo các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quy trình hoặc môi trường đã được chứng nhận luôn tuân thủ đúng quy chuẩn kỹ thuật. Đồng thời, tổ chức phải thực hiện kiểm tra, giám sát và thử nghiệm định kỳ để duy trì chất lượng.
Sử dụng và quản lý dấu hợp quy (CR): Chỉ được sử dụng dấu CR cho các sản phẩm đã được chứng nhận hợp quy và phải lập sổ theo dõi việc sử dụng dấu này. Hàng năm, tổ chức có trách nhiệm báo cáo tình hình sử dụng cho cơ quan chứng nhận được chỉ định.
Xử lý khi phát hiện sản phẩm không phù hợp:
- Thông báo kịp thời bằng văn bản cho cơ quan chuyên ngành.
- Tạm ngừng xuất xưởng, thu hồi hoặc ngừng kinh doanh sản phẩm không đảm bảo an toàn.
- Thực hiện biện pháp khắc phục và báo cáo kết quả khắc phục trước khi đưa sản phẩm trở lại thị trường.
Lập và lưu trữ hồ sơ công bố hợp quy:
- Nếu dựa trên chứng nhận của bên thứ ba (tổ chức chứng nhận được chỉ định), phải lưu giữ đầy đủ hồ sơ chứng nhận và hồ sơ giám sát.
- Nếu tự đánh giá (bên thứ nhất), phải lưu hồ sơ tự đánh giá và kế hoạch giám sát theo quy định.
Cung cấp tài liệu chứng minh khi được yêu cầu: Khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu, tổ chức phải xuất trình đầy đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh sản phẩm, hàng hóa hoặc dịch vụ phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.

Có thể thấy, chứng nhận hợp quy không chỉ là tấm vé thông hành giúp sản phẩm được lưu thông hợp pháp trên thị trường, mà còn là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định chất lượng. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì trong quá trình chứng nhận hợp quy đừng ngần ngại liên hệ ngay với NKCN để được tư vấn và hỗ trợ miễn phí nhé. Thực hiện nghiêm túc các trách nhiệm này giúp đảm bảo tính minh bạch, nâng cao uy tín của doanh nghiệp, đồng thời bảo vệ quyền lợi và an toàn cho người tiêu dùng.

Bùi Văn Tuyên

Chuyên gia logistics

Tôi là người kiểm duyệt nội dung tại website Nhập Khẩu Chính Ngạch, với hơn 10 năm kinh nghiệm nghiên cứu thị trường Trung Quốc và logistics, đặc biệt là nhập hàng Trung Quốc chính ngạch. Mỗi bài viết được chia sẻ đều hướng đến sự rõ ràng, dễ áp dụng, giúp các doanh nghiệp và cá nhân nhập khẩu hiệu quả, tiết kiệm chi phí và tuân thủ đúng quy định pháp luật.